وضعیت سلامت دهان در ایران مطلوب نیست. این جملهای است که بارها از زبان مسئولان عالیرتبه وزارت بهداشت، سیاستگذاران بخش سلامت دهان، انجمنهای دندانپزشکی و دندانپزشکان شنیده شده است. با خواندن یا شنیدن جمله فوق، سوالاتی در ذهن مخاطب آگاه جرقه میزند. خواننده یا شنونده این گزاره از خود میپرسد وضعیت سلامت دهان در ایران در مقایسه با کدام کشور مطلوب نیست؟ آیا وضعیت سلامت دهان نسبت به گذشته بدتر شده است؟ یا وضعیت سلامت دهان نسبت به اهدافی از پیش تعیین شده مطلوب نیست؟
پاسخگویی به این سؤالات تا حد زیادی غیر ممکن است. در کشور ما علیرغم چند تلاش نامستمر، نظام روشمند و پیوسته جمعآوری اطلاعات سلامت دهان در سطح ملی وجود ندارد. جمعآوری اطلاعات سلامت دهان در سطح ملی به صورت پیوسته، کاری پرهزینه، نیازمند برنامهریزیهای طولانی و داشتن زیرساختهای لازم است. برای مثال در کشور کانادا، با وجود سابقه طولانی در گردآوری اطلاعات سلامت، گردآوری اطلاعات سلامت دهان تنها در سالیان اخیر پس از چهار دهه امکان پذیر شد.تا زمانی که گردآوری اطلاعات سلامت دهان در سطح ملی به صورت روشمند و پیوسته انجام نشده باشد، نمیتوان درستی یا نادرستی مطلوب نبودن سلامت دهان در ایران را مورد بررسی قرار داد.
از اینرو این یادداشت در پی آن نیست که با گمانهزنیهای بیپایه مطلوب بودن وضعیت سلامت دهان را بررسی کند. این یادداشت قصد دارد با مروری به تجربه تاریخی علوم سلامت و دیدگاههای نوین آن راه کارهایی برای مطلوبتر شدن سلامت دهان جامعه ارائه دهد.